20 listopada 2018

Odpowiedz mi!



To nie jest podręcznik. Ani katalog wszelkich zagadnień z obszaru pt „edukacja seksualna”. To obraz ciekawości dzieci stojących na progu dojrzewania, która z różnych powodów nie zostaje zaspokajana na co dzień. Podtytuł „Odpowiedź mi!” – „Dzieci pytają…” jest dobitnym rozwinięciem: ta książka nie powstałaby gdyby nie milczący, wycofani, zagubieni albo nieświadomi dorośli. I edukatorka – Katharina von der Gathen, która stworzyła bezpieczną przestrzeń do podzielenia się wątpliwościami  przez „poszukujących”.



Książka „Odpowiedź mi”  opiera się na katalogu pytań i odpowiedzi.  Pytania są najróżniejsze, z różnych poziomów świadomości: od zagadki „czym jest hormon?”, „kiedy rosną piersi?”, „co to znaczy przez żołądek do serca?” (a więc „niewinnie” i „bezpiecznie”), po  „jak duży może urosnąć członek?” „jak uprawia się seks?” „czy można uprawiać seks pupą albo uchem?”, „jak uprawia seks kobieta z kobietą, jak mężczyzna z mężczyzną?”.  Anonimowe karteczki z pytaniami autorka zbierała na swoich zajęciach (w szkołach podstawowych – niemieckich), z obietnicą, że na każde odpowie. 

Pojedynczym pytaniom towarzyszą  dowcipne – „rozbrajające” temat – ilustracje Anke Kuhl. Jest w nich trochę żartu sytuacyjnego, czasami elementy „zapowiedzi” odpowiedzi , czasem – kuszenie się na budowanie symboliki czy metafory (pomyślcie nad swoją odpowiedzią „Jaki jest seks?”…). 

Odpowiedzi, które pojawiają się na odwrotnej stronie pytania są neutralne, nie oceniające (nawet jeśli w pytaniu pojawiają się pewne stereotypy),  dość krótkie i rzeczowe. Posługują się prostym, potocznym językiem (jest „członek”, ale i „siusiak”, no i przede wszystkim „cipka”, nigdy wagina).

Koncepcja książki – katalogu pytań narzuciła formę opowieści: jest proste pytania, a na nie – możliwe prosta i przejrzysta odpowiedź.

Nie ma tutaj specjalnie miejsca na głębsze refleksje o intymności,  o tym „czym” i po co jest wstyd, o tym, jak różni nas podejście do seksu i spraw związanych z naszą seksualnością i jakie wynikają z tego problemy. Bo to książka dla dzieci z ich ciekawością tego, co związane z  ciałem, co widzą w świecie na około. Nie jest to książka, która ma zadowolić dorosłych, także z ich potrzebami cenzury (niektórzy chcieliby mieć wybór „kart” z katalogu zakładając, że jednak wiedzą lepiej co jest potrzebne ich dziecku).  Obraz tych pytań  to echo skomplikowanego procesu, który toczy się czasem z dala od nas  - nawet pełnych dobrych chęci –  rodziców.  Co nie znaczy, że zwalnia nas z gotowości do rozmowy, rozwinięcia tematu, przegadania wątpliwości…  „Odpowiedź mi” może być zaczepką, zachętą, sygnałem gotowości, lekturą intymną albo rodzinną…

Według mnie – ta książka to dobre (i całkiem bezpieczne)  antidotum  na fałszywie rozumiane obszary tabu, komplikowanie spraw prostych, niepewność i zagubienie,  a na pewno – na „niezdrową”,  bo wywołaną przez hipokryzję dorosłych, ciekawość, która prowadzi do  szukania „gołych bab” i porno w smartfonie.  Zastanawiacie się na kiedy jest ta książka? A kiedy większość dzieci dostaje swój pierwszy telefon z dostępem do Internetu?!


"Odpowiedz mi! Dzieci pytają o intymne sprawy" tekst: Katharina von der Gathen, ilustracje: Anke Kuhl, tłumaczenie: Anna Magdziarz. Wydawnictwo Dwie Siostry, 2018.


Brak komentarzy: