Nowy Jork

Nie wiem czy można dodać coś do tego wszystkiego, co zostało napisane o książce "Nowy Jork". Pisał o nim oczarowany Mariusz Szczygielski, pisał o nim nawet "Murator". Czy "Nowy Jork" to w ogóle książka dla dzieci?! I czy ja mogę dorzucić jeszcze swoje "trzy grosze"?

U nas "Nowy Jork" choć nieznany jako miasto, staje się książką - obiektem, do oglądania. Oglądania i podziwiania, zachwytu nad tym "jak jest zrobiona". Potem można czytać - zanurzyć się w zabawy słowem, składnią, metaforą, kodami językowymi. I znowu oglądać, oglądać, oglądać...

Czym jest "Nowy Jork"? Przewodnikiem?! Peanem i wyrazem zachwytu? Zachłyśnięciem się kolorowym światem po siermiężnym komunizmie Czechosłowacji? Próbą krytycznego spojrzenia na kulturę "konsumpcji"? Próbą oddania tygla kultur i języków, tętniącego życiem? Dla każdego coś miłego?

Dla mnie ta książka funkcjonuje jako pewne zjawisko, fenomen czasów, w których powstała, a jej historia to znak tej tęsknoty za lepszym, kolorowym światem, która mnie i moim rówieśnikom kazała zbierać kolorowe papierki po zagranicznych słodyczach, reklamówki z RFN supermarketów i puszki po napojach. Dla dzisiejszego 6-latka jest jeszcze czymś innym - obiektem do kontemplacji, obrazem tego jak można pokazać miasto. Nowoczesne? Waham się, bo estetyka i charakterystyczna kreska każe ją polecić wielbicielom tego co dziś "vintage".

"Nowy Jork" zachwyca. Także tym, że zachwyt wzięty w cudzysłów zaskakuje cierpko-słodkim dowcipem i rozbrajającą ironią. I Fuka, i Mahler byli bystrymi obserwatorami wielkomiejskiej rzeczywistości. I dużo w ich książce nie tylko "Nowego Jorku", ale i zaskakująco aktualnych dywagacji o naturze nowoczesności.

"Nowy Jork" to nie tyle artystyczny przewodnik, a artystyczna wariacja na jego temat. Mieszanka konkretnych wiadomości, filtru indywidualnego spojrzenia, zachwytu i dystansu. Jaki naprawdę jest "Nowy Jork"?

Może lepiej sami się o tym przekonajcie...

"Nowy Jork" Zdenek Mahler, il.Vladimír Fuka. Wydawnictwo Bona, 2011.